Kỹ Thuật Sử Dụng Dây Bảo Hộ Lifelining Khi Thám Hiểm Hang Động

Giới thiệu

Trong tất cả các tour của Oxalis Adventure, có rất nhiều hoạt động mạo hiểm trên cao như leo hang và di chuyển trên cao bằng dây thừng. Một trong những hoạt động thám hiểm hấp dẫn nhất trong các tour mạo hiểm của Oxalis đó là sử dụng dây thừng và các thiết bị an toàn để khám phá sâu hơn vào trong lòng hang. Và kỹ thuật Lifelining đóng vai trò rất quan trọng suốt quá trình leo hang, vừa giúp du khách có thể yên tâm thoải mái trải nghiệm các hoạt động kịch tính vừa đảm bảo an toàn cho người leo, nhờ việc áp dựng kỹ thuật life-lining một cách chuyên nghiệp.

Để đảm bảo an toàn trong quá trình thực hiện, đội ngũ hướng dẫn viên và porter đều được đào tạo và huấn luyện Kỹ thuật Life-lining bởi các chuyên gia hang động thuộc Hiệp hội nghiên cứu hang động hoàng gia Anh.

Kỹ Thuật Life-Lining Là Gì?

Life-lining là một chuỗi các kỹ thuật an toàn được dùng để bảo vệ người leo không bị ngã hoặc để neo giữ người lại trong trường hợp bị rơi xuống. Dây thừng được sử dụng trong kỹ thuật life-lining chính là dây thừng mà du khách vẫn sử dụng trong suốt chuyến thám hiểm. Có nhiều kỹ thuật sử dụng dây lifeline khác nhau và việc thao tác các kỹ thuật một cách chính xác là rất cần thiết nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối trong suốt quá trình leo hang.

Như đã nói ở trước, kỹ thuật Life-lining được sử dụng để bảo vệ người leo khỏi bị rơi hoặc giữ người leo lại nếu bị ngã. Kỹ thuật này sử dụng lực ma sát để nâng toàn bộ trọng lượng của người leo trong trường hợp bị rơi. Nhân viên an toàn sẽ là người điều khiển quá trình life-lining bằng cách sử dụng một thiết bị hãm chuyên dụng dành cho các hoạt động mạo hiểm.

Trong tour của Oxalis, chúng tôi sử dụng thiết bị hãm khóa tự động Gri-Gri. Trong trường hợp khẩn cấp thì có thể áp dụng nút thắt Italian Hitch, hoặc đơn giản là lợi dụng lực ma sát khi vắt dây thừng qua một cành cây lớn để tạo thành ròng rọc. Dây life-line sẽ được móc vào người leo bằng một dây đai an toàn, hoặc khi khẩn cấp thì có thể dùng dây thừng thắt lại.

Nếu một người đang trong tình trạng bị treo lơ lửng sau khi bị rơi thì tốt nhất là phải đeo dây đai an toàn mà không phải là dây thừng hay thắt lưng. Vì thắt lưng hay dây thừng chỉ được sử dụng để ngăn không cho người leo bị ngã. Nếu nạn nhân bị treo lơ lửng bằng thắt lưng hoặc dây thừng thì cần phải được giải cứu ra khỏi vị trí đó một cách nhanh chóng và an toàn nhất có thể, bởi vì chúng sẽ gây khó chịu và có thể dẫn đến tổn thương cho nạn nhân.

Thiết bị hãm Karabiner được sử dụng để nối các bộ phận lại thành một hệ thống phanh hãm và khi thắt dây thừng thì nên sử dụng nút thắt uốn cong hình số 8.

Vấn Đề An Toàn

Phần dây neo phải đảm bảo chắc chắn tuyệt đối, nhất là khi sử dụng dây neo đơn. Vị trí đặt bulong móng phải có thêm một bộ phận neo phụ. Ngoài ra là còn có một dây thừng phụ hỗ trợ giảm tải cho dây thừng.

• Giữa hai dây neo cần tạo một góc tốt nhất là 90 độ hoặc nhỏ hơn, không được vượt có 120 độ.
• Kiểm tra bằng mắt thường và thử nghiệm xem các Karabiner có hoạt động tốt không trước khi leo xuống, nhằm đảm bảo thiết bị có thể khóa, đóng tốt và không bị quá tải.
• Đảm bảo người leo luôn được an toàn và được nối với điểm neo móng bằng dây đai Cowtails. Chọn vị trí leo nơi có tầm nhìn tốt và luôn quan sát trong suốt quá trình leo.
• Đảm bảo toàn bộ dây thừng không bị rối và luôn được kiểm tra trước khi sử dụng để tránh bị rối khi leo.
• Luôn kiểm tra chất lượng dây lifeline và đảm bảo dây không bị hư hại gì.
• Đầu dây thừng luôn phải thắt nút thắt chết để tránh trường hợp dây tuột ra khỏi Gri-Gri.
• Người leo phải luôn được nối với dây lifeline để đảm bảo an toàn và chỉ khi kết thúc quá trình đến nơi an toàn mới được tháo ra.

Quy Tắc Phanh

Dây thừng luôn luôn được căng chặt, không bị chùng, nếu cần thì có thể yêu cầu người leo chậm lại. Quan trọng là phải kiểm soát được 2 đầu dây:

• Dây thừng phía người leo (Dây để leo)
• Dây thừng phía người phanh (Dây phanh)

Có một nguyên tắc tối quan trọng đó là không bao giờ được buông dây phanh ra hoặc kìm hãm cả hai đầu dây cùng một lúc.

LEO XUỐNG

Khi thực hiện việc leo xuống bằng thiết bị hãm Gri-Gri thì cần sử dụng thêm một móc Karabiner nữa. Người leo sẽ từ từ kéo nhả dây thừng phía bên thiết bị nhả dây, nhưng không được buông đầu dây phanh. Thiết bị này có thể hỗ trợ việc phanh lại, nhưng tốc độ leo xuống lại được điều khiển bằng cách dùng tay nắm phần đầu dây phanh.

THAO TÁC (PHƯƠNG PHÁP 1)

1. Kéo đầu dây phía người leo qua thiết bị hãm để nới lỏng dây thừng bằng cả hai tay, và phải luôn giữ chắc đầu dây phanh.
2. Khi cánh tay đã sải rộng hết cỡ thì tay cầm dây phanh phải giữ chặt.
3. Thả bàn tay đang giữ dây phía người leo ra và nắm phần dây phanh ở vị trí phía dưới tay đang nắm dây phanh.
4. Trượt tay giữ dây phanh lên về phía thiết bị hãm.
5. Chuyển tay trở lại nắm dây phía người leo như cũ và lặp lại toàn bộ thao tác.

THAO TÁC (PHƯƠNG PHÁP 2)

Để kéo dây thừng qua thiết bị hãm thì có thể chỉ cần dùng cả hai tay kéo phía bên dây phanh.

KHẨU LỆNH

Các khẩu lệnh quy chuẩn được sử dụng để giao tiếp giữa người leo và trợ lý an toàn, nhằm đảo bảo không chỉ người leo được nối vào dây một cách an toàn mà còn người hỗ trợ phanh cũng sẵn sàng để thao tác.

Công Dụng Của Gri-Gri

Gri-Gri là thiết bị bảo hộ cá nhân, cụ thể hơn là một thiết bị hãm hỗ trợ phanh được thiết kế chuyên dành cho hoạt động leo núi mạo hiểm. Gri-Gri được sử dụng để nâng đỡ người leo và hãm phanh khi leo từ trên cao xuống. Nó có chức năng khóa tự động khẩn cấp từ bên trong.

TRƯỚC KHI SỬ DỤNG

• Kiểm tra Gri-Gri có bị nứt vỡ, biến dạng, hoen gỉ, mòn vẹt hay hư hại gì đáng kể ko?


• Kiểm tra các bộ phận như trục khóa, lẫy khóa và lò xo có hoạt động một cách chính xác không?

DÂY THỪNG

Để thực hiện kỹ thuật life-lining cần sử dụng dây thừng Semi static đường kính 8.5 – 11 mm

• Trục khóa và khung của Gri-Gri phải luôn luôn xoay được trong bất kỳ trường hợp nào. Gri-Gri phải luôn có thể xoay được xung quanh Karabiner.


• Bất kỳ sự cố hay tắc nghẽn nào xảy ra với thiết bị, hoặc trục khóa đều sẽ cản trở tác dụng phanh hãm của thiết bị lên dây thừng.

NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG

Trong trường hợp người leo bị rơi, Gri-Gri sẽ tự động đóng chốt lên Karabiner, dây thừng được kéo căng và trục khóa trong Gri-Gri sẽ giữ chặt dây thừng lại, tạo nên lực phanh không cho dây thừng trượt đi. Bằng việc giữ chặt đầu dây phanh, bàn tay giữ dây phanh giúp cho trục khóa bên trong được cố định hơn, vì vậy việc giữ chặt dây phanh cũng rất quan trọng.

THỬ NGHIỆM CHỨC NĂNG HOẠT ĐỘNG CỦA GRI-GRI

Cần phải kiểm tra qua một lượt các chức năng của Gri-Gri ngay trước mỗi lần sử dụng nhằm đảm bảo Gri-Gri hoạt động tốt một cách suôn sẻ.

KỸ THUẬT PHANH HÃM BELAYING

Trước khi sử dụng Gri-Gri, người hỗ trợ phanh hãm phải nắm rõ các kỹ thuật phanh belaying. Phải thường xuyên thu gọn dây thừng được nới lỏng trong khi leo, và luôn phải nắm chặt đầu dây phanh. Ở vị trí này, chức năng phanh hãm của Gri-Gri không phải là tối ưu nhất vì vậy phải luôn giữ và kiểm soát dây phanh.

KÍCH HOẠT HỆ THỐNG KHOÁ TỰ ĐỘNG

Thiết bị Gri-Gri + có một lẫy khóa tự động bên trong. Nếu người leo kéo dây quá mạnh thì sẽ làm cho khóa tự động bị kích hoạt. Bằng việc giữ đầy dây phanh, bàn tay giữ dây phanh sẽ giúp cố định trục khóa và ngăn cho người leo không bị tiếp tục rơi xuống. Để tiếp tục leo xuống, chỉ cần thả lẫy khóa ra và tiếp tục trượt dây thừng xuống như bình thường.

Kỹ Thuật Life-Lining Trong Các Tour Của Oxalis Adventure:

Kỹ thuật Life-lining được áp dụng trong một số tour mạo hiểm khám phá núi rừng và hang động của Oxalis Adventure, bao gồm: