Các hệ thống hang động ở Phong Nha - Kẻ Bàng

Các hang động thuộc hệ thống Phong Nha

Hệ thống Động Phong Nha là hệ thống dài nhất trong khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng với tổng chiều dài hơn 103km và bao gồm hơn 140 hang động lớn nhỏ khác nhau.

Hệ thống Phong Nha bắt đầu cách động Phong Nha khoảng 40 km về phía nam. Gần biên giới Việt-Lào, nơi có hàng loạt sông suối chảy vào các dãy núi đá vôi. Hệ thống hang Phong Nha được hình thành do dòng sông Rào Thương chảy qua các dãy núi đá vôi, chảy ngầm qua các thung lũng và nối liền các hang động ở hệ thống Phong Nha, sau đó dòng sông này từ trong các hang ngầm chảy thẳng ra Sông Son và dần ra biển lớn.

Các hang động nổi bật trong hệ thống Phong Nha

Hang Khe Ry

Lối vào của Hang Khe Ry là một cửa hang khô ráo và rộng lớn. Hang Khe Ry được đánh giá là một phần quan trọng của hệ thống Phong Nha, là hang nước với tổng chiều dài tới hơn 19 km, dòng nước chảy ngầm qua hang rồi cuối cùng nổi lên trên bề mặt một thung lũng nhỏ bên ngoài Hang Én.

Hang Én - Một trong những hang động lớn nhất thế giới

Hang Én là hang lớn tiếp theo trong hệ thống. Có con sông rào Thương đổ vào và chảy qua Hang Én trước khi hợp lưu với nước từ Hang Khe Ry và chảy vào Sơn Đòong. Hang có tổng chiều dài đến 1,6km, có đoạn trần hang cao lên đến 140 mét và hành lang rộng nhất lên đến 200 mét.

Tìm hiểu thêm về Hang Én tại bài viết: Hang Én - Một trong những hang động lớn nhất thế giới.

Bãi cắm trại ngay bên trong Hang Én.

Hang Thung

Hang tiếp theo trong dãy hệ thống là Hang Thung, được khám phá vào năm 1994, là một hang động thực sự đặc sắc của hệ thống hang động Phong Nha. Nước từ Hang Én và Khe Ry chảy qua một đoạn hang chưa được biết đến sau đó chảy vào Hang Thung dài 3 km, dòng nước này sau đó chảy tiếp đến Hang Trạ Ang.

Năm 2007, việc thám hiểm các hang động như Hang Tròn và vực Nightmare đã hoàn thiện được mối liên hệ giữa Hang Thung và Hang Trạ Ang. (Hang Trạ Ang được khảo sát lần đầu tiên vào năm 1992. Hang dài khoảng 600m, kết thúc bằng một hố nước chảy ngầm dưới lòng đất.)

Hang Sơn Đoòng

Hang Sơn Đoòng là hang lớn nhất, nằm trong hệ thống hang Phong Nha, được phát hiện vào năm 1990 và thám hiểm, khảo sát vào năm 2009. Hang phát triển kéo dài dọc theo một nếp đứt gãy lớn có phương Bắc - Nam. Hang Sơn Đoòng được ước tính đã hình thành khoảng 2 - 5 triệu năm, có chiều rộng xấp xỉ 150 mét, cao hơn 200 mét và dài gần 9 km.

Tìm hiểu thêm về Hang Sơn Đoòng tại bài viết: Hang Sơn Đoòng Hang động tự nhiên lớn nhất thế giới.

Toàn cảnh Hố Sụt 1 bên trong Hang Sơn Đoòng.

Hang Va

Hang Va là một hang động vô cùng độc đáo của hệ thống Phong Nha được đội thám hiểm hang động Anh -Việt tiến hành khảo sát năm 2012. Là một hang nước ngầm mà các chuyên gia nghi ngờ có dòng chảy từ Hang Sơn Đoòng. Hang có hệ thống thạch nhũ độc đáo được gọi là măng đá hình chóp nón có một không hai đặc biệt là với số lượng và kích cỡ lớn như vây.

Tìm hiểu thêm về Hang Va tại bài viết: Hang Va - hang động có thạch nhũ độc đáo.

Thạch nhũ hình tháp nón độc đáo bên trong Hang Va.

Hang Nước Nứt

Năm 2001, đoàn thám hiểm hang động Anh - Việt đã khám phá ra hang Nước Nứt dưới sự giúp đỡ của một người dân địa phương (hiện tại đang là bảo vệ cho Oxalis Home). Cửa hang khô ráo dẫn vào một hang động với địa hình cùng cấu trúc thạch nhũ đẹp mắt và một lòng suối ngầm lớn. Dài 2,2km, dòng suối này chảy xuyên trong lòng hang và chìm xuống lòng đất đoạn cuối hang, dòng nước sau đó nổi lên và chảy trên mặt đất đi qua thung lũng Mada để nhập vào sông Trạ Ang.

Hang Phong Nha

là hang động cuối cùng trong hệ thống và là một hang động độc đáo với sông ngầm chảy dài có tổng chiều dài lên đến 11km. Động Phong Nha được các thành viên của Nhóm thám hiểm hang động Anh - Việt tiến hành các cuộc thám hiểm và khảo sát và đo đạc vào năm 1990 và 1992.

Hang Phong Nha với những kiến trúc thạch nhũ ấn tượng.

Hang Hòa Hương

Hang Hòa Hương được tiến hành khảo sát vào năm 2012 và năm 2016. Hang này có tổng chiều dài 3910m và sâu 118m. Nền đá mà nếp đứt gãy địa chất đi xuyên qua để tạo nên Hang Hòa Hương có tuổi đời khoảng 251 - 360 triệu năm. Bên cạnh đó, Hang Hoà Hương được ước tính có tuổi đời khoảng 5 triệu năm, đang là hang động cổ nhất hệ thống Phong Nha.

Các hang động thuộc hệ thống Hang Vòm

Theo các chuyên gia hang động, hệ thống Hang Vòm có lẽ là hệ thống hang động vĩ đại nhất ở Việt Nam và có thể là cả trên thế giới tính về quy mô và vẻ đẹp lộng lẫy. Hệ thống này có khoảng 70 hang động đã được khảo sát với tổng chiều dài hơn 48km. Đây cũng là hang nước có quy mô đáng kể trong khối đá vôi Phong Nha - Kẻ Bàng. Hệ thống này được bắt đầu từ Hang Rục Cà Roòng nằm ở độ cao khoảng 300m so với mực nước biển. Sau khi chảy ngầm qua nhiều hang động, dòng sông Cà Roòng lại xuất hiện tại Hang Vòm và lần lượt chảy ra Sông Chày, Sông Son rồi đổ ra biển.

Các hang động nổi bật trong hệ thống Hang Vòm

Hang Đại Cáo

Hang có chiều dài khoảng dài xấp xỉ 1,6km với 3 cửa vào. Hang này được các chuyên gia trong Nhóm Thám hiểm Hang động Anh - Việt tiến hành khảo sát và đo đạc vào năm 1994. Hang Đại Cáo là sự kết hợp giữa nhánh nước và nhánh khô vô cùng độc đáo. Bên cạnh đó, ngay tại cửa hang còn thu thập được rất nhiều dấu chân của các loài động vật quý, hiếm như lợn rừng, sơn dương.

Hang Mê Cung

Đây là một trong những hang động được Nhóm Thám hiểm Hang động Anh - Việt khám phá và đo đạc vào năm 1994. Hang này có chiều dài gần 4km và có nhiều nhánh vô cùng phức tạp, được các chuyên gia hang động đánh giá là một trong những hang có các hành lang phức tạp nhất cùng kết nối với nhau bằng một nhánh nước chính chảy qua lòng hang.

Hang Ba

Đây cũng là một trong những hang được khảo sát vào năm 1994 cùng thời điểm với Hang Đại Cáo. Hang Ba có chiều dài khoảng gần 1km và được miêu tả là một hang động dành cho những nhà thám hiểm thật sự do sự kết hợp thú vị giữa những khối đá sụp cùng những hồ nước xanh ngọc đầy ấn tượng.

Hang Vòm (Cửa trên còn được gọi là Hang Vịnh Dài)

cách đường Hồ Chí Minh nhánh Tây khoảng 4km. Hang có chiều dài hơn 15km và là hang lớn nhất trong Hệ thống Hang Vòm. Cửa hang rộng 100m và cao 50m. Để vào được hang này cần phải bơi qua một hồ nước rộng ngay tại cửa hang. Trong hang có một hố sụt cao 200m và rộng 50m. Ngoài ra, trong hệ thống này còn có một số hang tiêu biểu khác như Hang Đại Ả, Hang Over và Hang Pygmy. Hang Đại Ả còn được gọi là Hang Hổ, có chiều dài 1.616m, sâu 46m, với cửa hang rộng khoảng 50m. Cách hang Hổ khoảng 100m là Hang Over có chiều dài 3.244m, sâu 104m, với cửa hang cao khoảng 25m, rộng khoảng 30m và điểm rộng nhất là 125m. Hang Pygmy có chiều dài 845m và sâu 94m.

Cửa Hang Vòm hướng ra cánh rừng nguyên sinh xanh tươi.

Động Thiên Đường

Động Thiên Đường là một nhánh động khô của Hang Vòm. Cửa vào động nằm tại Km16 Nhánh Tây đường Hồ Chí Minh và thuộc địa hình Karst cổ có niên đại khoảng 350 đến 400 triệu năm. Động Thiên Đường có chiều dài hơn 3,5 km; chiều rộng dao động từ 30 đến 100m và nơi rộng nhất lên đến 150m; chiều cao từ nền động lên đến trần động là khoảng 60 - 80m. Ngoài ra, nhánh khô của động này còn liên kết với nhánh nước của Hang Vòm (hang Vịnh Dài).

Các hang động thuộc hệ thống Nước Moọc

Là một vùng khá trũng, nằm dọc trên đường Hồ Chí Minh, có suối Nước Moọc nổi lên ở phần dưới cùng của một ngọn đồi Karst hùng vĩ. Do mực nước ngầm khổng lồ đôi khi “mọc” ra từ khu vực này, nên một số nhà nghiên cứu tin rằng có thể có một hệ thống hang động khổng lồ ngay tại đây và có thể dẫn đến đến tận Lào. Hệ thống này có hơn 50 hang động với tổng chiều dài hơn 20km. Hệ thống hang động này khá bí ẩn vì khởi nguồn của dòng suối ngầm vẫn chưa được khám phá. Ngoài ra, các lối vào hang động rất khó để tiếp cận do chủ yếu các hang là hang nước ngầm ngắn có lối đi tương đối hiểm trở. Điểm nổi bật của hệ thống này là Suối Nước Moọc với hồ nước có suối “mọc” lên có diện tích khoảng 90m2. Hầu hết các hang động của hệ thống này tập trung chủ yếu gần khu vực Suối Nước Moọc và nhánh Tây của Sông Chày, bao gồm thung lũng Xuồng (nằm ở trung tâm VQG).

Hàng năm đội ngũ chuyên gia hang động thuộc Nhóm Thám hiểm Hang động Anh - Việt vẫn tiếp tục tiến hành khảo sát và đo đạc thêm nhiều hang khác trong khu vực. Cho đến thời điểm hiện tại thì thung lũng Xuồng và khu vực xung quanh sông Cà Roong vẫn làm một điều bí ẩn để các chuyên gia tiếp tục khám phá và tìm kiếm.

The Oxalis Experience.